5
0
انواع سد ها کدامند؟
سد ها مهم ترین سازه های آبی هستند که به منظور مهار آب های سطحی در کشور ها با اهداف مختلفی مانند بهره برداری از آب های شرب، تولید برق، تامین آب کشاورزی و ایجاد محلی برای پرورش ماهی و... بر روی رودخانهها ساخته میشوند. برای ساختن سد یافتن محلی مناسب در مسیر رودخانه بسیار مهم است که از نظر زمین شناسی و اصول مهندسی مناسب باشد.
وجود دره ای تنگ که در انتهای یک مخزن وسیع قرار گرفته باشد ولی لازمه ی مناسب بودن چنین محلی به عوامل زمین شناسی وابسته است که مهم ترین آن ها شکل دره پی مقاوم و دسترسی به منابع قرضه مورد نیاز است. هر کدام از این عوامل در تعیین نوع سازه ی سد مخزنی دخالت دارد.
سدها از نظر کاربرد و بهره برداری به سه دسته تقسیم میشوند:
- سدهای مخزنی
- سدهای انحرافی
- سدهای رسوبگیر
سدهای مخزنی:
این سد برای تامین آب آشامیدنی و کشاورزی، تولید انرژی برق آبی و ایجاد مرکزی برای پرورش ماهی و تفریح احداث میشوند. سدهای ایران بیشتر از نوع مخزنی هستند برای مثال سد لار در 105 کیلومتری شمال شرق تهران که در محل تلاقی رودخانههای لار و دلیچای در دره لار ساخته شده است. ارتفاع از پی 105 متر، طول تاج 1100 متر و حجم مخزن آن 960 میلیون متر مکعب میباشد. هدف اصلی از احداث آن تامین آب آشامیدنی تهران و آب کشاورزی استان مازندران بوده است. آب این سد در طول رسیدن در صورت رسیدن به ترازو حداکثر از طریق تونلی به طول 20 کیلومتر به سد لتیان منتقل میشود تا با بهره گیری از پتانسیل آب از طریق نیروگاههای کلان و لوارک برق تولید شوند.از نمونههای دیگرسدهای مخزنی ایران:
- سدهای کرخه
- •دز
- لتیان
- اکباتان